Sağlık Müdürlüğümüz Çevre ve Çalışan Sağlığı Birimi tarafından karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşlara uyarılar geldi.
Yapılan yazılı açıklamada şu ifadelere yer verildi. Soba zehirlenmesi; odun, kömür gibi ısınma aracı olarak kullanılan maddelerin yanması ile ortaya çıkan karbonmonoksit (CO) gazından kaynaklanır. Bu gaz solunduğunda, akciğerlerden kana karışıp kanda oksijen taşıyan moleküllere bağlanarak oksijenin dokulara taşınmasını engeller. Bunun sonucunda dokulara yeterli oksijen taşınamaz ve kişi hayatını kaybeder.
Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması nedeni ile fark edilmediği için “sessiz katil” olarak bilinmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk belirtilerin baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı gibi semptomlardır. Genellikle bu semptomların ağırlığı karbonmonoksit düzeyi ve maruz kalınan süre ile ilişkilidir. Ciddi zehirlenmelerde baş dönmesi, kusma, bilinç kaybı ve ölüm görülür.
EĞER KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ GEÇİRDİĞİNİZİ DÜŞÜNÜYORSANIZ;
Hemen camlar açılmalı ve ortamın havalandırılmasını sağlayın.
Hızla ortamdan uzaklaşın ve açık havaya çıkın.
112 Acil Yardım Servisini arayın.
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİNDEN KORUNMAK İÇİN;
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı
Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
Alttan yakılan kömür sobalarında Karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından, soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standarda uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizlenmeli,
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların üst noktasının çatının en üst noktasından 1 m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine özen gösterilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tekrar tutuşması için güç yakıtları konulmamalı,
Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, soba alttan yakılmamalı,
Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalı,
Kombi ve şofbenlerin baca bağlantılarını mutlaka projesine uygun şekilde ve yetkili kişilere yaptırılmalı,
Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemeli,
Doğru yakılan soba ısıtır, yanlış yakılan soba öldürür.
ŞOFBEN KULLANIMNDA VATANDAŞLARIN DİKKET EDECEĞİ HUSUSLAR:
Alınan cihazın kalite belgesine ve garantilerine dikkat edilmeli,
Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığı vb. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,
Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona veya başka bir havadar mekana takılmalı, şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalı,
Şofben zehirlenmeleri sadece gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma sonucunda oksijen oranının düşmesi ve karbondioksit oranının yükselmesiyle de gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır.