Denizli Kale Devlet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Dilem Eriş, bebek ve çocuklarda özellikle yaz mevsimlerinde daha da artış gösteren ishale dikkat çekerek uyarılarda bulundu, tedavi planı hakkında bilgi verdi.
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte çocuklarda en sık görülen bulaşıcı hastalıkların başında ishal geldiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Dilem Eriş, yoğun sıvı kaybına neden olan ishal için erken dönemde önlem alınmazsa ciddi sağlık problemleri yaşanabileceğini söyledi. Eriş: “İshal, dışkının normalden daha cıvık veya dışkılama sayısının artmış olma durumudur. Sulu veya cıvık dışkılama, acil ve sürekli olarak tuvalete gitme ihtiyacı, büyük tuvaleti tutamama, susuzluk, kusma, bulantı, halsizlik ile karın bölgesinde gaz şikayeti de ishalin en önemli belirtilerindendir. Pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilen ishal, çoğunlukla çevresel faktörlerle gelişir. Çocuklarda görülen ishal nedenleri arasında bağırsak enfeksiyonları, virüsler, bakteriler, parazitler ve diğer mikroplar, gıda zehirlenmesi, diş çıkarma, bazı gıdalara alerji oluşumu, gereğinden fazla meyve ve meyve suyu (özellikle elma, üzüm, kavun, şeftali) tüketimi sayılabilir. Yaz döneminde sıklıkla karşılaşılan yaz ishali, en çok 0-5 yaş grubundaki çocukları etkiler. Anne sütü alan bebeklerde günde 6-7’den fazla, anne sütü almayan çocuklarda ise 3’ten fazla sulu dışkılama ishal olarak kabul edilmektedir. Çocuklarda ishale kusma ve ateş eşlik ediyorsa, bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir. Ateşi olmayan, kusmayan, yalnızca ishali olan çocuklar evde tedavi edilebilir. Önemli olan, çocukta sıvı kaybı olup olmadığının takip edilmesidir. Sıvı kaybını anlayabilmek için çocuğun ne kadar idrar yaptığına ve idrarında bir azalma olup olmadığına bakılmalıdır” diye konuştu.
“Anne Sütü Çocuğu İshalden Korur”
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Dilem Eriş, ishal durumunda, şeker ve tuz içeren sıvılar ile evde ilk tedavinin uygulanabileceğini ya da eczanelerden “ishal için şeker–tuz paketi” alınıp bu paketlerden birinin 1 litre temiz suya karıştırılıp içilmesi ile ishal sonucu kaybedilen sıvının yerine konulabileceğini ifade etti. Eriş, şöyle konuştu: “Genel olarak sıvı kaybı olmayan ishalli çocuklara her dışkılama sonrasında 10 ml/kg bu sıvıdan verilebilir (yani 10 kg ağırlığındaki bir çocuğa her dışkılamadan sonra 100 ml sıvı içirilmelidir). Hafif derecede sıvı kaybı varsa 50 ml/kg sıvı 4 saatte içirilir. Evde ishal tedavisi için sıvı hazırlarken hazır paketlerin ve temiz içme suyunun kullanılmasına dikkat edilmelidir. Genellikle sıvı ve tuz ihtiyacı karşılanan çocukların kusması bir süre sonra düzelir. Ancak gözlerde çöküklük, ağız kuruluğu gibi orta derecede sıvı kaybı bulguları olan çocukların tedavi planının bir sağlık merkezinde yapılması daha uygundur. İshal tedavisi sırasında çocuğun beslenmesinin sürdürülmesi gerekir. İshal olan çocuk emzirme dönemindeyse mutlaka anne sütü almalıdır. Anne sütü, ishalden koruyan önemli bir besin kaynağıdır. Anne sütü alan bebekler daha çabuk iyileşmektedir. Eğer çocuk 6 aydan büyük ise ishal durumlarında ev yoğurdu, patates püresi, pirinç lapası ve muz püresi verilebilir. İshal döneminde çocuklara yağlı ve şekerli besinler verilmemelidir. Çocuklarda yaşanan ishal durumlarında doktor onayı olmadan kesinlikle antibiyotik tedavisi uygulanmamalıdır” dedi.
Uzun süre bekletilmiş ve iyi pişirilmemiş besinlerin yanı sıra, kaynağı belli olmayan içme sularının da içeriğindeki mikroplar nedeniyle ishale yol açtığına dikkati çeken Eriş, içme sularının kaynatılarak kullanılmasının ishalden koruyabileceğini, ayrıca ishalden korunma yöntemlerinin başında kişisel temizliğe önem vermek ve sık sık el yıkamak geldiğini söyledi.